Assertiviteit: Voor mezelf kiezen, is dat niet egoïstisch?

Van goedbedoeld ‘altijd voor een ander zorgen’ naar gezond egoïsme

Je kent ze wel: de overvriendelijke pleasers, de ‘zichzelf-wegcijferaars’ die altijd voor een ander klaarstaan. En hele volksstammen die in minder extreme mate soortgelijk gedrag vertonen. Iedereen is blij met ze. Want iemand die altijd, gevraagd of ongevraagd, voor je klaar staat is hartstikke fijn.

Maar voor deze niet-assertieve persoon in kwestie is het uiteindelijk meestal niet zo fijn. Want waar het eerst superfijn is dat iedereen zo blij is met je hulpvaardigheid en de harmonie waarin dat gebeurt, gaat het op den duur meestal wel wringen.

Tijd dus  voor een stukje gezond egoïsme. Want hoewel die term een negatieve bijklank heeft, hoeft een beetje egoïsme helemaal niet ongezond te zijn. Jezelf op één zetten kan ook betekenen: zorgen voor je eigen welzijn. En pas als het met jou goed gaat, ben je optimaal in staat voor anderen te zorgen. 

Laatst had ik een coachingssessie met een vrouw (al had het net zo goed met een man kunnen zijn) die teveel op haar bordje had. Daar ondervond ze steeds meer stress van. We waren er samen achter gekomen dat ze het fijn vond om dingen voor andere mensen te doen. Het zogeheten ‘zorgende’ type.

Op een gegeven moment suggereerde ik dat ze zich wat vaker ‘gezond egoïstisch’ zou kunnen opstellen. Nog voordat ik kon uitleggen wat ik ermee bedoelde, ontstak ze in een verhitte monoloog waarin ze me volstrekt duidelijk maakte dat dat toch echt geen goed idee was. De
korte versie van haar relaas: egoïsme is een slechte eigenschap, want dan ben je alleen maar met jezelf bezig.

Negatieve bijklank

Nadat ze was uitgepraat heb ik, bij hoge uitzondering, m’n telefoon erbij gepakt en egoïsme gegoogeld. Samen keken we naar de diverse definities. Vrijwel allemaal met een negatieve klank, dus passend in haar straatje.

Tot we er eentje zagen die wél aansloeg bij haar: “Egoïsme: het zorgen voor het eigen welzijn“. Na het lezen van dat ene zinnetje drong pas echt tot haar door dat ze al jaren hartstikke druk was met het welzijn van anderen. Gezin, familie, vrienden, vage kennissen, collega’s en leidinggevenden gingen altijd voor, maar daarmee deed ze zichzelf tekort.

Een goed gesprek

Uiteraard hebben we daar een goed gesprek over gevoerd. Waarin zij zelf ontdekte hoe haar sterk zorgende gedrag ontstaan was. Dat vind ik trouwens prima om te weten, maar niet altijd per se noodzakelijk om tot nieuw gedrag te komen. Ze kwam tot de conclusie dat ze in haar huidige ‘toestand’ niet in staat was anderen te helpen. En dat frustreerde haar misschien nog wel het meeste.

Dus we hebben vooral gefocust op wat ze voortaan anders zou kunnen en willen doen, zodat ze snel weer anderen zou kunnen helpen. Althans, dat was haar insteek in eerste instantie. Gelukkig zag ze uiteindelijk wel in dat het verstandig was om eerst goed voor zichzelf te zorgen, voordat ze er voor anderen kon zijn.

Of ze ‘gezond egoïsme’ uiteindelijk een prima term vond? Nou nee, dat bleef ze lastig vinden. Maar hé, daar gaat het niet om. Ze was uiteindelijk een stuk zorgzamer en liefdevoller voor zichzelf en kon zich ook nog -met mate- om andere mensen bekommeren. Mooi toch?

Egoïsme hoeft niet negatief te zijn. Leer voor jezelf te kiezen tijdens onze training ‘Assertiviteit kun je leren‘. 

Dit is deel 3 van de blogserie ‘Drie vragen die je helpen assertiever te worden’.
Lees hier deel 1 ‘Ben je liever assertief of te lief‘
Lees hier deel 2 ‘Wil je aardig gevonden worden of respect oogsten?‘

Door: Het schrijfteam | Oraki training & coaching